Ήταν το γεγονός που μόλις πρόσφατα συντάραξε την παγκόσμια ειδησιογραφία. Αναστάτωσε ίσως την ποιο ισχυρή χώρα του κόσμου σε θέματα ασφαλείας, την Αμερική. Ο νεαρός Ουμάρ Φαρούκ Αμπντουλμουταλάμπ, αποπειράθηκε να ανατινάξει ένα αεροσκάφος της Delta Airlines που εκτελούσε την πτήση Άμστερνταμ-Ντιτρόιτ 253 ανήμερα των Χριστουγέννων. Η περίπτωση του νεαρού Νιγηριανού εξανάγκασε την Αμερική να προβεί στην επανεξέταση των εθνικών συστημάτων ασφαλείας της.
Η ανατίναξη του αεροσκάφους δεν κατέληξε στο επιθυμητό, για τον 23χρονο, αποτέλεσμα καθώς ο εκρηκτικός μηχανισμός που έφερε πάνω του εντοπίσθηκε. Ποιοι όμως ήταν πραγματικά οι λόγοι που τον οδήγησαν σε μία τέτοια δολοφονική απόπειρα; Ποιες ήταν οι τόσο μεγάλες δεξαμενές μίσους από τις οποίες αντλούσε για να οργανώσει και να εκπληρώσει την αποστολή του; Το θέμα των αξιών και η επιρροή τους στην ζωή μας παραμένει απαρατήρητο μέχρις ότου κάτι το συγκλονιστικό συμβεί. Η προσοχή μας μονοπωλείται από τα γεγονότα που φτάνουν στους τίτλους των ειδήσεων, και υπάρχει μόνο λίγος προβληματισμός για τις αξίες που επηρεάζουν την δική μας ζωή και την επαφή μας με τους συνανθρώπους μας. Ξεχνάμε ότι οι αξίες, μέσα από τις οποίες μεγαλώνουμε και ζούμε μας επηρεάζουν, μας εκπαιδεύουν, και μας οδηγούν στις αποφάσεις που παίρνουμε.
Ο νεαρός Νιγηριανός καταγόταν από μία πολύ πλούσια οικογένεια, θεωρούταν άριστος μαθητής, και αποφοίτησε από το πανεπιστήμιου του Λονδίνου (University College London) το 2008 ως μηχανικός. Επαφές που είχε με φανατικούς κληρικούς του Ισλάμ άρχισαν να σπέρνουν μέσα του αξίες μίσους.
Ο νεαρός δεν άργησε να καλλιεργήσει ένα χαρακτήρα που ασπαζόταν ιδέες και ιδανικά βασισμένες σε αρχές εξόντωσης ενάντια στον Δυτικό κόσμο. Όμως ο στόχος της εξόντωσης ανθρώπινων ζωών ήταν μόνο το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας που ενεργούσε μέσα στην σκέψη και τα συναισθήματά του. Το σημαντικό στοιχείο της υπόθεσης ίσως δεν είναι το σημείο στο οποίο κατάφερε να φτάσει και η πράξη που σχεδίαζε και εκτελέσει, αλλά οι μυστικές και “υπόγειες” διεργασίες που οδήγησαν στην ανάπτυξη των αξιών και επιρροών που είχε αποδεχθεί. Το μίσος του Ουμάρ Φαρούκ Αμπντουλμουταλάμπ ευδοκίμησε επειδή οι συγκεκριμένες αξίες ήταν συνυφασμένες με ιδανικά εκδίκησης και κυριάρχησαν στην καρδιά του.
Αν και αυτό το τραγικό γεγονός φαντάζει να βρίσκεται πολύ μακριά από τον καθένα μας καθώς διαβάζουμε τους τίτλους ειδήσεων, στην πραγματικότητα δεν απέχει πολύ. Αντίθετα, βρισκόμαστε πολύ κοντά στο να επιτρέψουμε μηνύματα και ιδέες να θρέψουν την κακία και το μίσος μέσα μας. Θεωρούμε αδιανόητη την ιδέα της τρομοκρατικής αυτής πράξης, όπως επίσης και την πιθανότητα να βρισκόμασταν εμείς στην θέση του νεαρού. Και όμως αγνοούμε την επιρροή αξιών που τρέφουμε μέσα μας, αλλά που πολλές φορές απλά δεν υπάρχουν οι συνθήκες που θα μας ανάγκαζαν να τις εκδηλώσουμε. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε γινόμαστε δέκτες αξιών που μπορούν να μεγαλώσουν και βασιζόμενοι σε αυτές να πάρουμε αποφάσεις που θα επηρεάσουν προσωρινά αλλά και μόνιμα την ζωή μας.
Η αγάπη και το μίσος, το καλό και το κακό, η αλήθεια και το ψέμα, είναι εσωτερικές δυνάμεις που παλεύουν αδυσώπητα μέσα μας. Δεν είναι έννοιες που αυτόματα κυριαρχούν τον χαρακτήρα μας, αλλά είναι ικανότητες που σταδιακά καλλιεργούμε. Μπορούμε να κάνουμε το καλό στους άλλους γιατί προσπαθούμε να υπηρετήσουμε μία ανώτερη αρχή που ξεπερνά τον απλό εγωισμό μας. Η δύναμη της ανάπτυξής προσωπικών και πνευματικών ικανοτήτων γίνεται εφικτή μέσα από την αναγνώριση της δύναμης των αξιών που καλλιεργούμε. Ίσως να μην έχουμε την “ευκαιρία” για να ανατινάξουμε κάποιο αεροπλάνο, όπως προσπάθησε ο 23χρονος, αλλά συχνά εκμεταλλευόμαστε τις καταστάσεις, καθώς είμαστε πρόθυμοι να καταπατήσουμε τον συμφέρον του άλλου, αγνοώντας πως εμείς οι ίδιοι είμαστε τα θύματα της διαδικασίας της αλλοτρίωσης του χαρακτήρα μας, παρόλο που προς στιγμή λανθασμένα νομίζουμε ότι κερδίζουμε κάτι.
Η προσωπική αφύπνιση είναι μία από τις ιδέες που έχουν αναπτυχθεί, και συζητηθεί εκτεταμένα, αλλά συνεχίζουμε να ακούμε ανήμποροι να περάσουμε στο στάδιο της εφαρμογής της. Και όμως, ο πόλεμος κερδίζεται μέσα από μικρές μάχες. Κάθε φορά που συνειδητοποιούμε πως η συμπεριφορά μας δεν είναι τίποτα άλλο παρά η απόρροια των αξιών που θεωρούμε πολύτιμες, κερδίζουμε έδαφος στον πόλεμο του μυαλού μας. Οι αγώνες της ανθρώπινης καρδιάς μπορεί να μην φτάνουν μέχρι τους τίτλους των εφημερίδων αλλά ουσιαστικά πλάθουν το ίδιο μας το γίγνεσθαι. Η αρένα των μαχών που εμείς έχουμε να δώσουμε ανήκει στην σφαίρα της καθημερινότητάς μας, και δεν είναι λιγότερο σημαντικές από την ιστορία του 23χρονου. Το μόνο σίγουρο είναι πως τελικά μπορούμε να βγούμε κερδισμένοι από αυτή την διαδικασία μέσα από την συνειδητοποίηση πως οι αξίες που υπηρετούμε τρέφουν το καλύτερο για εμάς, αλλά και για τους συνανθρώπους μας.
Η ανάγκη για ανασκόπηση των κινήτρων και αξιών που συνειδητά ή ασυνείδητα υπηρετούμε πρέπει να εξεταστεί προσωπικά και από τον καθένα μας, γιατί αφορά την ίδια μας την ζωή. Η ανασκόπηση του εαυτού μας απαιτείται από τις δύσκολες συγκυρίες των καταστάσεων που ζούμε καθημερινά, και οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν μας αφήνουν ανεπηρέαστους.
www.skepsou.gr, 13 Ιανουαρίου 2010.
Σχετικά άρθρα στο www.skepsou.gr:
0 Σχόλια