Πράγματι είναι δυσανάλογη η σχέση μεταξύ των λαθών του παρελθόντος και των επιπτώσεων που σήμερα ο ελληνικός λαός πληρώνει. Η κοινωνία μας βρίσκεται σε μία κατάσταση αποχαύνωσης, αδυναμίας να δεχτεί την κατάντια που της παρουσιάζουν. Δύσκολο να συνειδητοποιήσει κανείς την πραγματική κατάσταση σε όλο της το μεγαλείο. Η έλλειψη γνώσης αλλά και η συντεταγμένη προσπάθεια μη δημοσίευσης του τι πραγματικά συμβαίνει έχει δημιουργήσει μία ψυχεδελική κατάσταση ενδοκοινωνικής παράλυσης.

Ο χρόνος και οι ραγδαίες εξελίξεις των επιπτώσεων καθιστούν αδύνατο στον απλό πολίτη να πιστέψει την ανατροπή ενός ολόκληρου συστήματος που με χρόνια και θυσίες χτίστηκε. Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας δεν είναι παραλήρημα. Σαν οι πολίτες να βρίσκονται σε βαθύ όνειρο και να μη θέλουμε να ξυπνήσουν από το πόσο τραγική είναι η κατάσταση γιατί ξέρουν ότι θα τρομάξουν. Πως εξηγείται μια τόσο ταχεία συρρίκνωση και εξαθλίωση ενός ολόκληρου έθνους; Πως γίνεται μια κοινωνία με όνειρα και ανάπτυξη να σέρνεται πίσω από τις αποφάσεις των τροϊκανών; Αδυνατεί ο ανθρώπινος νους να συλλάβει την τραγωδία στην οποία η χώρα γονατισμένη αναζητεί αδιέξοδο. Δύσκολο για έναν λαό που έφερε την Δημοκρατία να αποδεχτή ακόμη μία Γερμανική κατοχή στο βιβλίο της ιστορίας του.

Η απάντηση ίσως βρίσκεται στην σοφή και βαθυστόχαστη βιβλική φράση που βρίσκεται στην Προς Γαλάτας Επιστολή 5:9 «μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί». Λίγη είναι δηλαδή η ουσία που ενεργεί επάνω στην μεγαλύτερη μάζα και την αλλοιώνει. Ελάχιστη είναι η μαγιά που κάνει όλη την ζύμη να φουσκώσει.

Οι συνέπειες της συγκεντρωτικής εξουσίας δεν παραμένουν ανεξάρτητες από το γενικότερο πλαίσιο που την περιβάλλουν. Σαν οι πολιτικές άνανδρες πράξεις κλοπής και εκμετάλλευσης να ήθελαν να παραμείνουν σιωπηλές, μεμονωμένες και αποκομμένες ενέργειες καλυμμένες με τον μανδύα της νομικής ευπρέπειας, αυτές αναπόφευκτα παραμένουν βαθιά συντεταγμένες στο κοινωνικό γίγνεσθαι.  Οι επιπτώσεις ευσυνείδητων παραβάσεων δεν σταμάτησαν με το ότι «κάναμε λάθη» και «έπρεπε να κάνουμε περισσότερα». Σαν να είναι ρόδα που τρέχει ανεξέλεγκτη οι συνέπειες εξαπλώνονται βίαια σε όλη την μάζα, σε όλο τη «ζύμη», σε όλο το κοινωνικό σύνολο και σε κάθε τομέα και πτυχή της κοινωνίας.

Τα συμφέροντα δεν μπορούσαν και δεν είναι περιορισμένα στις μυωπικές αντιλήψεις αυτών που ήθελαν να κερδίσουν σε βάρος των άλλων για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Οι εξελίξεις έρχονται να αποδείξουν το αντίθετο φωνάζοντας κραυγαλέα ότι η υπόσταση της Δημοκρατίας βασίζεται σε κάτι που ξεπερνάει τον εαυτό της και δίνει στο κοινωνικό σύνολο σκοπό και νόημα. Η συγκέντρωση της εξουσίας και η εκμετάλλευση του κοινωνικού οφέλους έχει ανελέητες επιπτώσεις που ξεπερνούν τον εαυτό της και τώρα φωνάζουν.

Η αξία της Δημοκρατίας και η αντιπροσώπευση του λαού είναι θεσμός ιερός. Η ποιότητα της συγκεντρωτικής δύναμης ποτέ δεν παραμένει αποκεκομμένη από το μεγαλύτερο κοινωνικό σύνολο. Η ποιότητα αφορά την ηθική υπόσταση των αποφάσεων, τις αξίες που διακυβεύουν τη διαχείριση λειτουργιών, πράγματα που δεν ζυγίζονται με το προσωπικό συμφέρον ούτε παρόμοιες υλιστικές πλάστιγγες.

Όλη η ζύμη φουσκώνει από λίγη μαγιά. Το «λίγο» είναι αρκετό να καταστρέψει το «πολύ» όχι επειδή είναι λίγο αλλά γιατί περιέχει δύναμη και υπόσταση. Είναι η δύναμη της μαγιάς που κάνει τη ζύμη να φουσκώσει. Στην περίπτωση μας, είναι η θετική ή αρνητική δύναμη της πολιτικής εξουσίας που έχει την δυνατότητα να νομοθετεί και να απαιτεί, να εξασκεί απαιτήσεις και δικαιώματα, να δημιουργεί επιπτώσεις που ξεπέρασαν τον εαυτό της.

Ο έλεγχος της αμαύρωσης ενός κοινωνικού συνόλου δεν είναι κεκτημένο ιδιοκτησίας. Η δυνατότητα επιρροής έχει φύση πεπερασμένη και όχι περιορισμένη. Η δύναμη της μαγιάς μπορεί να ανατρέψει ολόκληρη την κοινωνική μάζα γιατί λάθη και αξίες, δικαιώματα και εξευγενισμοί είναι κοσμογονικές, άυλες και πνευματικές δυνάμεις, πυλώνες που μπορούν συνάμα να δημιουργήσουν αλλά και να καταστρέψουν.

www.skepsou.gr , 12 Φεβρουαρίου 2012. Του καθηγητή πανεπιστημίου Δρ. Στέφανου Αβακιάν. Πηγή ΤΟ ΒΗΜΑ.

* Ο Στέφανος Αβακιάν είναι καθηγητής στον κλάδο της Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στο πανεπιστήμιο Brighton στην Αγγλία