Οι πρώτες ενδείξεις μιας εκτεταμένης μελέτης σε έφηβους καπνιστές στις ΗΠΑ οδηγούν στο συμπεράσματα ότι η ελεύθερη πρόσβαση στο ηλεκτρονικό τσιγάρο μειώνει τις πιθανότητες οι έφηβοι, ηλικίας 12-17 ετών, να ξεκινήσουν να καπνίζουν κανονικά. Τα ευρήματα της μελέτης (Friedman, 2015, Yale School of Public Health) υποστηρίζουν τις απόψεις ότι η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου μειώνει τις αρνητικές επιδράσεις του καπνίσματος, ιδιαίτερα στους εφήβους οι οποίοι για διάφορους κοινωνικούς λόγους έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν μανιώδεις καπνιστές. Ωστόσο, υφίσταται μια διαμάχη μεταξύ των ερευνητών για τα μακροχρόνια αποτελέσματα της χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου στους εφήβους.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο – με ή χωρίς νικοτίνη – έχει γίνει δημοφιλές δημιουργώντας μια αγορά 8 δισ. δολαρίων παγκοσμίως, η οποία αναμένεται να αυξηθεί στα 25 δις. δολάρια μέχρι το 2025. Μια πρόσφατη έρευνα από το Public Health England αποδεικνύει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι κατά τις 95% λιγότερο βλαβερό από το συμβατό τσιγάρο.

Ωστόσο πολύ ερευνητές υποστηρίζουν ότι η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου λειτουργεί ως ο “προθάλαμος” των νέων για το συμβατικό τσιγάρο. Μια μελέτη από το University of Michigan’s Institute for Social Research αναδεικνύει ότι οι έφηβοι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να δοκιμάσουν το συμβατικό τσιγάρο. Στη μελέτη, πάνω από το 30% των εφήβων που δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό τσιγάρο αλλά ποτέ δεν είχαν δοκιμάσει ένα παραδοσιακό, μέσα σε ένα χρόνο είχαν ξεκινήσει να καπνίζουν το κανονικό τσιγάρο παράλληλα με το ηλεκτρονικό. Αντίθετα, μεταξύ των εφήβων οι οποίοι δεν είχαν χρησιμοποιήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο μόνο το 7% δοκίμασε/ξεκίνησε το παραδοσιακό τσιγάρο το επόμενο έτος.

Παρατηρώντας αυτή τη τάση μετάβασης από το ηλεκτρονικό στο κανονικό τσιγάρο οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μετάβαση οφείλεται, εν μέρη, στο ότι η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου αλλάζει τις αντιλήψεις των εφήβων για τους κινδύνους του καπνίσματος. Οι έφηβοι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου σε σχέση με τους μη χρήστες δεν βλέπουν πλέον το κάπνισμα ως ένα σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Για παράδειγμα, ενώ αρχικά τα παιδιά 12 ετών πίστευαν ότι το κάπνισμα βλάπτει την υγεία τους, σε λίγο μεγαλύτερες ηλικίες οι έφηβοι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν θεωρούσαν πλέον ότι η μακροχρόνια συνήθεια του να καπνίζει κανείς καθημερινά από ένα πακέτο κανονικά τσιγάρα βλάπτει την υγειά.

«Τα ευρήματά μας έρχονται να προστεθούν σε άλλα που δείχνουν ότι οι έφηβοι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι πιθανότερο να αρχίσουν να καπνίζουν σε σχέση με τους συνομήλικούς τους που δεν τα χρησιμοποιούν. Οι έφηβοι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου πρέπει να θεωρηθούν ομάδα υψηλού κινδύνου για να γίνουν μελλοντικοί καπνιστές. Επίσης, είναι πιθανό το ηλεκτρονικό τσιγάρο να οδηγήσει μερικούς πρώην καπνιστές εφήβους να το ξαναρχίσουν», ανέφερε ο Miech, ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του University of Michigan’s Institute for Social Research .

Παρόλο που πολλά στοιχεία δείχνουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν αυξάνει τα ποσοστά καπνίσματος στον πληθυσμό αλλά τα μειώνει, η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου από εφήβους φαίνεται να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Πρέπει να αναφερθεί όμως και ότι κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι στη περίπτωση που δεν υπήρχε το ηλεκτρονικό τσιγάρο, οι έφηβοι της μελέτης που το χρησιμοποιούσαν ενδεχομένως να ήταν ήδη καπνιστές, προκαλώντας μεγαλύτερη ζημιά στην υγεία τους.

Εν κατακλείδι είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κανείς από τους ερευνητές δεν θεωρεί τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου από τους έφηβους ως αιτία για να αρχίσουν το κανονικό κάπνισμα. Ωστόσο αποδεικνύεται όλο και πιο ξεκάθαρα ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί τον προθάλαμο για το κανονικό κάπνισμα καθώς μειώνει το κοινωνικό στίγμα ως προς το παραδοσιακό κάπνισμα.

www.skepsou.gr.