Συνεχώς ακούμε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι ως γονείς πρέπει να περνάμε όσο το δυνατόν περισσότερο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μας. Η ανάγκη για περισσότερη επαφή μεταξύ γονέων και παιδιών γίνεται προφανής καθώς συνεχώς γίνονται στατιστικές έρευνες που φανερώνουν πόσο λίγο χρόνο αφιερώνουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Ειδήσεις αυτού το τύπου μας προκαλούν έντονα συναισθήματα ενοχής και μας παροτρύνουν να αλλάξουμε τη συμπεριφοράς μας ώστε να περνάμε περισσότερο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μας.

Λόγο των οικονομικών υποχρεώσεων όμως, υπάρχουν πολλοί γονείς που βρίσκονται παγιδευμένοι ανάμεσα στην εργασιακή και κοινωνική ζωή τους με αποτέλεσμα να μην έχουν χρόνο να διαθέσουν για τα παιδιά τους. Ωστόσο, η συνεχόμενη έμφαση που δίνεται στο ζήτημα και ο τρόπος παρουσίασής του από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μαζί με την “μόδα” της εποχής μας για ολιγομελής οικογένειες, εσφαλμένα έχουν οδηγήσει πολλούς γονείς σε “ακραίες” συμπεριφορές για τις ώρες που με κόπο αφιερώνουν κοντά στα παιδιά τους. Στα αγγλικά έχει δημιουργηθεί μια νέα έκφραση για να περιγραφούν οι γονείς που οδηγούνται σε αυτή τη συμπεριφορά, “helicopter parents” και στα Ελληνικά “οι γονείς ελικόπτερα”, επειδή είναι συνεχώς πάνω από το κεφάλι των παιδιών τους!

Ο οικογενειακός ψυχολόγος John Rosemond συμβουλεύει: “Ας θυμηθούμε πρώτα απ’ όλα κάτι που ξέρουμε καλά αλλά το έχουμε ξεχάσει: στα παιδιά αρέσει να τα αφήνουμε στην ησυχία τους. Είναι πολύ σημαντικό για την νοητική και συναισθηματική ανάπτυξή τους να έχουν χρόνο να ερευνήσουν, να ανακαλύψουν και να επεξεργαστούν τις πληροφορίες για τον κόσμο γύρω τους με ηρεμία. Δηλαδή, να τους επιτρέπουμε να κάνουν αυτό που θέλουν ελεύθερα, χωρίς να περιφερόμαστε νευρικά γύρω τους συνεχώς, προσπαθώντας να βεβαιωθούμε ότι οτιδήποτε στη ζωή τους είναι στην εντέλεια.”

Στις ημέρες μας υπάρχει το πρόβλημα ότι πολλά παιδιά δεν έχουν γευθεί ποτέ τους την χαρά και την ευλογία να είναι μόνα τους, και για αυτό δεν συνειδητοποιούν ότι το να είσαι μόνος σου είναι μια ασφαλής και ικανοποιητική κατάσταση. Τα παιδιά αυτά βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής από την μέρα που γεννήθηκαν. Επομένως, έχοντας διδαχθεί ότι το να είσαι το κέντρο της προσοχής είναι “σημαντικό για την ευτυχία” τους, δεν μπορούν να σταθούν ούτε λεπτό μόνα τους και συνεχώς προσπαθούν να ελκύσουν την προσοχή των γονιών τους. Μερικά δημιουργούν συνεχώς φασαρία και διακόπτουν συζητήσεις, άλλα προσποιούνται ότι είναι στεναχωρημένα και θέλουν από τους γονείς τους να τα ρωτήσουν “Είσαι καλά, θέλεις κάτι;” ή “Έχεις κάποιο πρόβλημα; Έλα πες μου….”. Εκδηλώνουν παρόμοια συμπεριφορά στο σχολείο και σε άλλους κοινωνικούς κύκλους με αποτέλεσμα να νιώθουν απομονωμένα και απογοητευμένα όταν οι άνθρωποι γύρω τους δεν τους δίνουν την προσοχή που επιθυμούν.

Από την μεριά των γονέων η υποχρέωση που νιώθουν να προσφέρουν συνεχή φροντίδα είναι ένας από τους σημαντικούς λόγους για τους οποίους βρίσκουν την ανατροφή των παιδιών τους υπερβολικά αγχώδες. Αποδεικνύεται ότι όσο περισσότερη προσοχή προσφέρουν οι γονείς στα παιδιά τους τόσο περισσότερο αυξάνονται οι απαιτήσεις των παιδιών. Ως συνέπεια αυξάνετε και το άγχος που βιώνουν οι γονείς στη προσπάθεια τους να ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις των παιδιών τους.

Μόλις πριν από μερικές δεκαετίες οι οικογένειες ήταν μεγάλες. Συνεπώς οι γονείς εργαζόταν ακόμη περισσότερες ώρες και μπορούσαν να διαθέσουν ελάχιστη προσοχή/ποιοτικό χρόνο για το κάθε παιδί τους. Να είμαστε ειλικρινής, σε αυτές τις εποχές ήταν αναμενόμενο από το παιδί να μην συμπεριφέρεται με τρόπο που θα απαιτούσε την ιδιαίτερη προσοχή των γονέων.

Ο οικογενειακός ψυχολόγος John Rosemond θυμάται τα παιδικά του χρόνια και το πόσο απελευθερωτικό ήταν να μην έχει τους γονείς του από πάνω του συνεχώς. Επισημαίνει ότι είναι απελευθερωτικό και για τους γονείς να μην περιστρέφονται συνεχώς γύρω από τα παιδιά τους. Πολλοί γονείς σήμερα «ονειρεύονται» το πως θα ήταν να μπορούσαν να απολαύσουν μια ώρα ηρεμίας, μια ώρα χαλάρωσης χωρίς να ανταποκρίνονται συνεχώς στις ανάγκες των παιδιών τους, που οι ίδιοι δημιούργησαν.

Στην εποχή μας οι γονείς αισθάνονται ότι δεν έχουν το δικαίωμα να πουν στα παιδιά τους «παρακαλώ μη με ενοχλείς για μια ώρα». Ως θύματα του ψυχαναγκασμού των μέσων μαζικής ενημέρωσης, πιστεύουν ότι θα στενοχωρήσουν και θα προκαλέσουν ψυχολογικά τραύματα στα παιδιά τους. Όντως, τα παιδιά, που έχουν συνηθίσει να έχουν την απεριόριστη προσοχή των γονέων τους μπορούν να στεναχωρηθούν όταν ζητήσετε να έχετε λίγο χρόνο μόνο για τον εαυτό σας. Ωστόσο, αυτή η στεναχώρια δεν θα τους βλάψει, ούτε θα τους τραυματίσει ψυχολογικά. Η αντικειμενική αλήθεια είναι ότι τα παιδιά αυτά έχουν ήδη τραυματιστεί από την μακροχρόνια υπερβολική φροντίδα που λαμβάνουν. Η οποιαδήποτε στεναχώρια που θα προκληθεί από την συνειδητοποίηση ότι δεν έχουν πλέον το δικαίωμα να απαιτούν συνεχώς την προσοχή σας θα είναι βραχυπρόθεσμη.

Η βελτίωση της ποιότητας της οικογενειακής ζωής σας είναι ένα από τα πλεονεκτήματα που θα απολαύσετε όταν σταματήσετε να είστε «γονέας ελικόπτερο». Ζήστε καλύτερα!

Το άρθρο βασίζεται στο άρθρο του John Rosemond οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Signs of the Times», το Φεβρουάριο του 2009.

www.skepsou.gr.