Νέες έρευνες αποδεικνύουν ότι η εγκεφαλική φαιά ουσία αυξάνεται όταν μαθαίνουμε με τον τρόπο που μαθαίνουν τα μωρά. Σκέψου, τελικά το “γηράσκω αεί διδασκόμενος” μπορεί να βρει εφαρμογή και σε επίπεδο φυσιολογίας.

Ο εγκέφαλος των ενηλίκων μπορεί να αυξηθεί σε εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα, αν ξεκινήσουν να μαθαίνουν καινούρια πράγματα, όπως κάνουν τα παιδιά. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας καινούριας έρευνας και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση διαφόρων δυσλειτουργιών του εγκεφάλου.

Οι επιστήμονες απροσδόκητα ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος των ενηλίκων μπορεί να αυξηθεί όταν ασχοληθούν λιγότερο από 2 ώρες με διάφορες εργασίες, μιμούμενος τη γρήγορη μάθηση που συμβαίνει στην παιδική ηλικία.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό ότι ο εγκέφαλος των νεογνών μεγαλώνει με γρήγορους ρυθμούς. Τα τελευταία χρόνια όμως, αρκετές έρευνες έχουν βρει ότι και ο εγκέφαλος των ενηλίκων είναι εύπλαστος και ότι η φαιά ουσία έχει την ικανότητα να αυξάνεται μετά από νέες εμπειρίες που μπορεί να διαρκούν ακόμα και λίγες εβδομάδες.

“Τα ευρήματα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος των ενηλίκων είναι αρκετά πιο εύπλαστος από ότι αρχικά πιστεύαμε” λέει ο Li-Hai Tan, νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο του Hong Kong. “Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι με αυτή την ανακάλυψη, γιατί πιστεύουμε ότι δίνει ελπίδα στους ενηλίκους που αντιμετωπίσουν αναπτυξιακές εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Με κατάλληλες ενέργειες, ο εγκέφαλος των ενηλίκων μπορεί να αναπτυχθεί και να αποκτήσει καινούριες ικανότητες. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελέσει μια ευχάριστη ανακούφιση για πολλές οικογένειες”.

Οι ερευνητές μελετούσαν την επίδραση της γλώσσας στην αντίληψη των χρωμάτων, κάτι που αποτελεί αντικείμενο μακρόχρονων επιστημονικών συζητήσεων. Πριν από περίπου μισό αιώνα, ο γλωσσολόγος Benjamin Lee Whorf, εισηγήθηκε ότι η γλώσσα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο αντίληψης. Ο Tan και οι συνεργάτες του, ήθελαν να εξετάσουν τον εγκέφαλο, με μαγνητικές τομογραφίες για να δουν αν τέτοιες επιδράσεις μπορεί να είναι ορατές σε κυτταρικό επίπεδο.

Οι ερευνητές ζήτησαν από 19 ενήλικους εθελοντές να βρουν φανταστικές λέξεις για δύο χρωματικούς τόνους του πράσινου και δύο χρωματικούς τόνους του μπλε. Αυτές οι ασκήσεις είχαν σχεδιαστεί να μιμούνται τον γρήγορο συσχετισμό μεταξύ λέξεων και αντικειμένων που υπάρχει όταν αναπτύσσεται η ομιλία στην παιδική ηλικία. Στην άσκηση άκουγαν τις λέξεις αυτών των χρωμάτων όταν εμφανίζονταν, μετά ανέφεραν αυτές τις λέξεις για τα αντίστοιχα χρώματα όταν αυτά εμφανίζονταν στην οθόνη.

Μετά από πέντε εκπαιδευτικές συνεδρίες μέσα σε τρεις μέρες και συνολικά 1 ώρας και 48 λεπτών εκπαίδευσης, η τομογραφία του εγκεφάλου αποκάλυψε ότι η μάθηση αύξανε με γρήγορους ρυθμούς τη φαιά ουσία του εγκεφάλου στον αριστερό οπτικό φλοιό των εθελοντών, σε περιοχές του εγκεφάλου που είχαν σχέση με την όραση των χρωμάτων και την αντίληψη. Αυτές οι αλλαγές, μπορεί να ήταν λόγω του πολλαπλασιασμού των νευρώνων ή των διακλαδώσεων τους που ονομάζονται δενδρίτες ή και τα δύο.

“Ξαφνιαστήκαμε τόσο, που δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε – η δομή του ενήλικου ανθρώπινου εγκέφαλου μπορεί να αλλάξει με τέτοια ταχύτητα” λέει ο Tan.

Αυτά τα αποτελέσματα, υποστηρίζουν προηγούμενα πειράματα που έγιναν, όπου η ονομασία διαφόρων χρωμάτων επηρέαζε την ικανότητα των ανθρώπων να αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ τους. Το αν το αποτέλεσμα είναι μόνιμο δεν το γνωρίζουμε ακόμα.

Προηγούμενες έρευνες σχετικά με τις αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο των ενηλίκων και σχετίζονται με τις εμπειρίες μας χρησιμοποιούσαν ασκήσεις με κινήσεις του σώματος και μετρούσαν τις συνδέσεις που γίνονταν μεταξύ των νευρώνων. “Μένει να δούμε αν αυτές οι κινητικές ασκήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια γρήγορη αύξηση της φαιάς ουσίας” λέει ο Tan.

www.skepsou.gr, 11 Μαΐου 2011.