Δύο οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η πρόωρη συνταξιοδότηση επηρεάζει αρνητικά την μνήμη μας και κατ’ επέκταση την νοητική μας ικανότητα. Η άποψή τους όμως δεν πείθει τους πάντες στην επιστημονική κοινότητα, αλλά και πολλοί υποστηρίζουν ότι φανερώνει ένα στοιχείο που είναι κοινά αποδεχτώ αλλά δύσκολο να αποδειχθεί. Σκέψου, πόσο αληθινή μπορεί να είναι η άποψή τους;

Στη μελέτη τους με τίτλο “Διανοητική Συνταξιοδότηση” παρουσιάζουν στατιστικά δεδομένα από τις ΗΠΑ και 12 ευρωπαϊκές χώρες που υποδηλώνουν ότι όσο νωρίτερα βγαίνουμε σε σύνταξη τόσο το χειρότερο για την μνήμη μας. Το ρήμα “use it or lose it” (σαν να λέμε, όσο δεν το χρησιμοποιείς τόσο το χάνεις) φαίνεται να επαληθεύεται ξανά.

Παρόλο που η μελέτη δεν πείθει τους πάντες στην επιστημονική κοινότητα, πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αποτελεί τουλάχιστον μια μικρή απόδειξη μιας γενικά αποδεκτής υπόθεσης που όμως είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί.

Η μελέτη χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα τεστ μνήμης που είχαν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια σε 22.000 Αμερικανούς άνω των 50 ετών κάθε χρόνο. Παρόμοια τεστ έγιναν και σε ευρωπαϊκές χώρες, ενώ έχουν αρχίσει να γίνονται και στην Ιαπωνία, την Νότιο Κορέα, την Κίνα και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το τεστ που χρησιμοποιήθηκε από την μελέτη είναι αρκετά απλό. Σε κάθε άτομο που έλαβε μέρος του διαβάστηκε μια λίστα με 10 ουσιαστικά και μετρήθηκε πόσα από αυτά μπορούσε να θυμηθεί αμέσως μετά και πόσα έπειτα από 10 λεπτά. Η καλύτερη επίδοση ήταν το 20, δηλαδή ο εξεταζόμενος μπορούσε να επαναλάβει και τα δέκα ουσιαστικά και τις δυο φορές. Το συγκεκριμένο τεστ επιλέχθηκε επειδή γενικά η μνήμη χειροτερεύει με την ηλικία και είναι συνδέεται με την μείωση της νοητικής ικανότητας.

Οι Αμερικανοί είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα με μέση επίδοση το 11. Οι Δανοί και οι Άγγλοι είχαν 10, ενώ στην Ιταλία 7, στην Γαλία 8 και στην Ισπανία μόνο 6. Η Ελλάδα ήταν 10η από της 13 χώρες με μέσο όρο λίγο παραπάνω από 8. Καθώς οι Dr Willis και Susann Rohwedder μελέτησαν τα δεδομένα παρατήρησαν ότι υπήρχαν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ηλικιών συνταξιοδότησης. Στις ΗΠΑ, την Αγγλία και την Δανία όπου η ηλικία συνταξιοδότησης είναι υψηλότερη το 65%-70% των ανδρών εργάζεται μετά τα 60 τους, ενώ στην Γαλλία και την Ιταλία το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 10%-20%, και στην Ισπανία είναι 38%. Οι ερευνητές κατέγραψαν μια σταθερή σχέση μεταξύ του ποσοστού των ατόμων που εργάζονται μετά το 60ο έτος ηλικίας σε μια χώρα και στην μέση επίδοσή τους στο τεστ μνήμης. Όσο αύξανε η ηλικία συνταξιοδότησης σε μια χώρα τόσο καλύτερη επίδοση είχαν.

Η έρευνα δεν μπορεί να μας δώσει κάποια πληροφορία για το τι είδους εργασία βοηθάει στην διατήρηση της μνήμης μας, αλλά σύμφωνα με τον Dr Willis η εργασία περιέχει και άλλες πτυχές που μπορούν να βοηθάνε. “Υπάρχουν αποδείξεις ότι κοινωνικές και προσωπικές δεξιότητες παίζουν σημαντικό ρόλο, το ότι οι εργαζόμενοι ξυπνάνε νωρίς, αλληλεπιδρούν με συνεργάτες ή πελάτες, αναλαμβάνουν ευθύνη, έχει θετικές επιπτώσεις”.

Οι επικριτές της έρευνας τονίζουν ότι υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των χωρών που εξετάζει και ότι τα αποτελέσματά της δεν μπορούν να συσχετιστούν μόνο με την ηλικία συνταξιοδότησης. Ακόμη υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα όπως “τι κάνει την εργασία να φαίνεται ότι βοηθάει στην διατήρηση της μνήμης;”, “είναι η εργασία που βοηθάει ή η έλλειψη ασχολιών που έρχονται μετά την συνταξιοδότηση;”.

www.skepsou.gr, 25 Ιανουαρίου 2011. Βασισμένο σε άρθρο των The New York Times