Ένας από τους ποιο γνωστούς Ιταλούς ζωγράφους ο Τζιοβάν Μπολντίνι (1842-1931) βρέθηκε πρόσφατα και πάλι στην δημοσιότητα. Ένας από τους πίνακες του ανακαλύφθηκε σε ένα ερημωμένο σπίτι στην Γαλλία.

Πέρασαν 70 ολόκληρα χρόνια από τότε που η ιδιοκτήτρια είχε εγκαταλείψει το σπίτι της μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πήγε να κατοικήσει στην Νότια Γαλλία. Κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τον θησαυρό που το παμπάλαιο σπίτι περιείχε. Φαίνεται πως η ιδιοκτήτρια δεν είχε εκτιμήσει την αξία του. Συγκεκριμένα η αγγλική εφημερίδα Τέλεγκραφ (www.telegraph.co.uk) αναφέρει ότι ο πίνακας πουλήθηκε πρόσφατα έναντι 2.1 εκατομμύρια ευρώ.

Ο πίνακας απεικόνιζε την όμορφη Γαλλίδα Μαρθ ντε Φλοριάν την οποία ο ζωγράφος απεικόνισε τόσο χαρακτηριστικά, σαν να ξεπηδούσε έξω από τον φανταχτερό καμβά και μέσα στο δωμάτιο. Κανένας δεν έτυχε να εκτιμήσει την αξία αυτού του αριστουργήματος μέχρι την έφοδο στο παλιό διαμέρισμα. Γιατί άραγε;

Η ιδιοκτήτρια ίσως να μην ήξερε την αξία του και τον άφησε>πίσω της μαζί με τα άλλα αντικείμενα. Σκέψου, ένας ολόκληρος ‘θησαυρός’ σε ένα ερημωμένο σπίτι για πάνω από 70 χρόνια γιατί κανείς δεν έτυχε/ήξερε την προέλευση του δημιουργού του. Φανταστείτε τις σκέψεις που θα ανέβλυζαν στην 91 χρονη ιδιοκτήτρια (που πρόσφατα πέθανε) αν ήξερε τον θησαυρό που είχε αφήσει πίσω της!

Υπάρχουν θησαυροί που αφήνουμε πίσω μας γιατί δεν ξέρουμε να εκτιμήσουμε την αξία τους;

Η αξία ενός θησαυρού δεν χάνεται γιατί δεν τυγχάνει να την ανακαλύψει κάποιος. Αντίθετα, χρειάζεται η παρουσία ενός τεχνογνώστη για να διαβάσει την εκφραστική φαντασία του μεγάλου ζωγράφου. Ιδιαιτέρα, την καλλιτεχνική οξυδέρκεια που ξεπερνάει τους περιορισμούς του υλικού καμβά.

Υπάρχει περίπτωση άραγε και εμείς να αφήσουμε πίσω μας έναν παρόμοιο θησαυρό γιατί δεν έχουμε ανακαλύψει την αξία του; «Δεν υπάρχουν ‘τέτοιοι’ πίνακες στα δικά μας σπίτια!» θα αναρωτιέστε. Και αν κάτι τέτοιο μπορεί να είναι αλήθεια, το θέμα είναι πως η όποια εκτίμηση ενός παρόμοιου θησαυρού συνοδεύετε και από την ικανότητα αξιολόγησης .

Η αλήθεια είναι πως η διαδρομή της ζωής μπορεί να παρομοιαστεί σαν πίνακα τον οποίο τον έχουμε αλλά δεν τον εκτιμούμε. Καταναλώνουμε προσπάθειες, ενέργεια και τον πολύτιμο χρόνο για την διερεύνηση ‘ενός’ άλλου αόρατου θησαυρού που ίσως βρίσκεται ήδη στο ίδιο μας το δωμάτιο. Ο Νίκος Καζαντζάκης χαρακτηριστικά αναφέρει « Μα κι ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή. Κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα παλεύουν: α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την αθανασία. β) ο κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς την ύλη, προς το θάνατο.» (Ασκητική, σελ.1).

Η προσπάθεια για δημιουργία μας καταναλώνει και έτσι προσπερνάμε την ίδια την ζωή. Η αλήθεια είναι πως υστερούμε στην ικανότητα αξιολόγησης γιατί μας λείπει η γνώση, η εμπειρία, η κατανόηση διαστάσεων της ζωής που παραμένουν μεταλλαγμένες μέσα από τις απαιτήσεις μιας καπιταλιστικής κοινωνίας.

Ο υλισμός κυριεύει. Οι μεταφυσικές ανάγκες του ανθρώπου έχουν κουκουλωθεί. Κι’ όμως, ο ‘θησαυρός’ βρίσκεται στις μικρές στιγμές που συνθέτουν την διαδρομή του βίου. Ο ‘θησαυρός’ βρίσκεται στις διαπροσωπικές σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας που συνθέτουν το κοινωνικό μας καθημερινό γίγνεσθαι.

Το ‘φιλότιμο’ του Έλληνα και ο σεβασμός για πνευματικές αξίες έχουν καταπατηθεί από τις φευγαλέ ες ανάγκες που επιβάλουν την εκμετάλλευση ως μέσο προόδου. Ας το παραδεχτούμε: ο πακτωλός ψεύδους οδήγ ησε στον διασυρμό της χώρα μας από τα δύο μεγάλα κόμματα. Το πάθος για εξουσία οδήγησε στην κατάχρηση της εξουσίας . Η ανικανότητα για την δημιουργία συνθηκών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν πραγματικά στην ευημερία τις χώρας μας οδήγησαν εδώ που είμαστε. ΟΙ μεγαλόφωνες υποσχέσεις δεν μπόρεσαν να εξευγενίσουν το κουράγιο και τόλμη για εύρεση της αλήθειας. Η προσπάθεια για ‘διαφάνεια’ έγινε καραμέλα που πολιτικοί πιπίλισαν και ο κόσμος τους πίστεψε.

Η αδράνεια για κριτική σε ότι αφορά την πνευματική ευημερία οδήγησε στην κοινωνική εξαθλίωση. Το μνημόνιο γίνεται σωτηρία για να βγούμε από την κρίση αλλά αφήνοντας ανέγγιχτο την διαφθορά ενός ολόκληρου πολιτικού και κοινωνικού πλαισίου.

Η βελτίωση του πληθωρισμού δεν είναι κάτι που απλά καταγράφεται στις εκθέσεις που το ΔΝΤ συντάσσει για την Ελλάδα. Η διαφθορά αξιολογείτε και από σημάδια ευημερίας/ανάπτυξης την οποία η οικονομική σταθεροποίηση δεν μπορεί να παράγει.

Η ερώτηση παραμένει αν αφήσαμε τους θησαυρούς πίσω μας. Η εκτίμηση τους είναι συνυφασμένη με την δυνατότητα αξιολόγησης και σε αυτό υστερούμε. Θησαυρός υπάρχει όπως ακριβώς υπήρχε και στο δωμάτιο που η ιδιοκτήτρια άφησε πίσω της. Δυστυχώς, δεν είχε την ευκαιρία να τον εκτιμήσει και έτσι για τόσα χρόνια αγνοούσαμε την αξία του αριστουργήματος.

Δεν είναι πολλές οι ευκαιρίες που η ζωή μας δίνει για να εκμεταλλευτούμε την αξία της. Η δυνατότητα αξιολόγησης των καταστάσεων παραμένει το ποιο κρίσιμο στάδιο για την προσωπική αλλά και συλλογική μας πορεία. Αν θέλουμε να εκτιμήσουμε την αξία του μεταφορικού ‘πίνακα’ της ζωής μας τότε θα πρέπει να βρούμε τα κριτήρια μέσα από τα οποία θα την αξιολογήσουμε. Οι αξιωματικές και καθοδηγητικές αρχές που οδηγούν στην ευημερία ανακαλύπτονται μέσα από την αναζήτηση για αυτές. Δεν είμαστε εμείς που συντάσσουμε τα κριτήρια για το πώς θα αξιολογηθεί ο πίνακας. Αυτό θα ήταν καταστρεπτικό.

Η αναζήτηση ξεκινάει από τον καθένα προσωπικά.

www.skepsou.gr, 12 Οκτωβρίου 2010.