Κάποιοι ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει και πως αυτές είναι ανοησίες θερινής νυκτός. Όχι, το θέμα δεν είναι για την δημιουργία ενός καινούργιου πολιτικού κόμματος που συχνά τις τελευταίες ημέρες ακούγεται να δημιουργείται χάρη της πρωτοβουλίας της κυρίας Μπακογιάννη. Το θέμα πρόκειται για κάτι ποιο ενδιαφέρον που αφορά την ύπαρξη του Θεού! Η ύπαρξη του Θεού είναι θέμα ξεκαθαρισμένο που κάποιοι ταλαιπωρημένοι δημιούργησαν γιατί δεν μπορούσαν να αποδεχτούν την σκληρή πραγματικότητα των καταστάσεων. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται κάποιοι.

Αν και η Ελλάδα θεωρείται Χριστιανικό κράτος στην πλειοψηφία της, η πίστη για την ύπαρξη του Θεού παραμένει ένα σημείο διχασμένο. Πολλοί διστάζουν να ομολογήσουν ότι δεν πιστεύουν γιατί αυτό θα ήταν ευκαιρία για παρεξηγήσεις και σχόλια από άλλους. Έτσι, είναι πολύς ο κόσμος που μέσα του πιστεύει πως οι τύποι και τελετουργίες είναι ‘καλά’ αλλά η ύπαρξη ενός πραγματικού Θεού που να ασχολείται μαζί μας απλά δεν μπορεί να υπάρχει.

Ο στόχος του άρθρου δεν είναι απλά να απαντήσει στο αν υπάρχει Θεός η όχι, αλλά μάλλον να φέρει στην επιφάνεια κάποιους προβληματισμούς που αφορούν τι σημαίνει η ιδέα του Θεού γενικότερα. Συγκεκριμένα, σκέψου αν αυτοί που ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει Θεός μπορούν να συμμερίζονται μια τέτοια άποψη μετά από αυτά που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε στην Ελλάδα. Ναι, αναφέρομαι στις τρομοκρατικές κινήσεις που έλαβαν μέρος το τελευταίο διάστημα με τον υπουργό προστασίας του πολίτη Μιχάλη Χρισοχοϊδη και την έκρηξη που σκότωσε τον υπασπιστή του. Τον πρόσφατο θάνατο του δημοσιογράφου Σωκράτη Γκιόλια. Τις καθημερινές ληστείες σε τράπεζες που ακούμε σαν να είναι δεδομένο πια. Τις συνεχείς δολοφονίες και βιασμούς, που είναι τόσες που τα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν χώρο να τα παρουσιάσουν στην δημοσιογραφία τους. Αυτά είναι πολύ λίγα παραδείγματα που αναφορικά σημειώνουμε.

Βία παντού και βία ανεξέλεγκτη, οργιάζει και πηγάζει από ένα αυξανόμενο μίσος που δεν μπορεί να χαλιναγωγηθεί. Η Ελλάδα είναι σαν ένα καζάνι που βράζει. Η κοινωνία αισθάνεται στο σύνολο της πως η κατάσταση είναι σαν μια έκρηξη που έγινε και οι επιπτώσεις της δυστυχώς θα τραυματίσουν τους άτυχους περαστικούς. Εύχονται να μην είναι ένας από αυτούς. Ο αναγνώστης μπορεί να αναρωτηθεί (και σε ένα βαθμό δικαιολογημένα) για το τι σχέση έχει η βία με την ύπαρξη του Θεού. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα, γιατί να τα συνδέουμε;

Η αλήθεια είναι πως έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε για τον Θεό με τον τρόπο που απεικονίζεται στις εκκλησίες και τα εικονίσματα. Με το λαμπερό πρόσωπο και την εξευγενισμένη μορφή. Φανταζόμαστε τον Θεό με μια άσπρη γενειάδα που κάθεται σε ένα θρόνο και άγγελοι με φτερούγες πετούν τριγύρω του. Ο Θεός μπορεί να είναι ένα πρόσωπο και μια ύπαρξη αλλά και κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Ο Θεός αντιπροσωπεύει το ανώτατο σύστημα ιδεών, αρχών, αξιών που βάζουμε ποιο πάνω από εμάς γιατί θεωρούμε πολύτιμες και σημαντικές να κρατήσουμε. Θεός είναι αυτό που συντάσσει και δίνει νόημα στην ζωή μας, που δίνει κατεύθυνση. Γίνεται το πλαίσιο στο οποίο η ζωή μας αποκτά αξία και αφιερώνουμε τον χρόνο, την προσπάθεια, την ζωή μας για να το αποκτήσουμε, να το εξασκήσουμε. Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να αγωνιστείς για αυτό και αξίζει να μας ανήκει.

Η βία πηγάζει από αξίες και ιδανικά που κάποιοι καλλιεργούν γιατί πιστεύουν πως είναι το ‘σωστό’ και η ‘αλήθεια’. Η βία γίνεται ένα ιδεολογικό σύστημα ιδεών, που συντάσσει, μορφώνει, δίνει κατεύθυνση στην ζωή εκείνων που την στηρίζουν. Καταδικάζουμε την βία σε όλες της τις μορφές, αλλά το σημαντικό σημείο είναι πως υπάρχει σαν μια αόρατη και ανώτατη ‘λογική’ που εξουσιάζει την κοινωνία μας. Η διαφθορά κατάντησε θεός των πολιτικών τα τελευταία χρόνια και τώρα ζούμε τις συνέπειες πράξεων που έλαβαν χώρα. Στο καθημερινό κοινωνικό μας γίγνεσθαι εναποθέτουμε τις ελπίδες και ιδανικά σε πράγματα τα οποία πιστεύουμε πως συντάσσουν το πλαίσιο της ζωής μας. Τα θεωρούμε ιδανικά και αφοσιώνουμε τους εαυτούς μας γιατί πιστεύουμε πως αξίζουν.

Μπορεί η βία να θεωρηθεί ‘θεός’; Και αν είναι ένας πλαστός θεός που εμείς δημιουργήσαμε γιατί δεν μπορούμε να τον υποτάξουμε στις επιθυμίες μας; Γιατί ο άνθρωπος να αγωνιά για ιδανικά αφού ποτέ δεν θα τα πάρει μαζί του όταν ‘αποχωρήσει’ από τον κόσμο; Γιατί η αναγνώριση του περιοριστικού και υλιστικού πλαισίου της γήινης ζωής δεν μας επιτρέπει να σταματούμε να ελπίζουμε και να θέλουμε πράγματα που είναι μόνο προσωρινά και που στην ουσία χάνουμε τον χρόνο και την προσπάθεια να τα αποκτήσουμε; Από πού πηγάζει αυτή η μεταφυσική ανάγκη για πίστη σε συστήματα αξιών που παραμένουν ουτοπία και φαντασία γύρω μας;

Αν η βία θα μπορούσε να θεωρηθεί ως θεός (με την λογική που αναπτύξαμε στον παραπάνω συλλογισμό) αυτό άραγε θα απέτρεπε την εκδοχή ύπαρξης ενός χριστιανικού Θεού; Η απάντηση είναι πως όχι αναγκαία. Θα σκέπτεσθαι πως έτσι θα μπορούσαμε να μιλάμε για μια πληθώρα θεών και όχι για κάποιον συγκεκριμένο, και αυτή η παρατήρηση είναι σωστή. Το ποιο ενδιαφέρον σημείο όμως δεν είναι απλά το πόσοι θεοί θα μπορούσαν να υπάρχουν αλλά σε ποιον ή ποιους θεούς θα άξιζε να πιστεύαμε και γιατί.

Έτσι η ποιο σημαντική ερώτηση αφορά το πώς εμείς προσδιορίζουμε την σχέση μας με την πιθανότητα ύπαρξης ενός Θεού γιατί αναγνωρίζουμε αυτό που εμείς είμαστε. Ποιο συγκεκριμένα, αναφέρομε στην υπαρξιακή και μεταφυσική αυτή ανάγκη του ανθρώπου που ως δύναμη έρχεται να ξεπεράσει την περιορισμένη φύση του. Η αναγνώριση ή αποδοχή της ύπαρξης του θεού ξεκινά από την αναγνώριση του ποιοι εμείς είμαστε. Δηλαδή είμαστε όντα πεπερασμένα που το νόημα της ζωής εκτοξεύεται έξω από τα σύνορα του υλικού κόσμου. Δημιουργούμε την αγάπη και την ελπίδα, την τάξη και την ηθική γιατί πιστεύουμε πως μας αφορούν. Σίγουρα, ο Θεός στον οποίο θα αποφασίσουμε να πιστέψουμε είναι ο Θεός που μας αντιπροσωπεύει και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να ψάξει ο καθένας από εμάς προσωπικά.

Η ερώτηση όμως παραμένει: Υπάρχει Θεός; Και ποιος είναι αυτός ο Θεός που πιστεύουμε και αφήνουμε να κυριαρχεί το νόημα και νήμα της ζωής μας σήμερα;

www.skepsou.gr, 27 Ιουλίου 2010.